Orange is the New Black, is het komedie of drama? Eerder dit jaar was daar een hevige discussie over, want de jury van de Emmy’s nam de Netflix-serie niet meer op als komedieserie. Vertwijfeling alom, maar als je het ontstaan van de serie kent is het eigenlijk heel logisch. OITNB is gebaseerd op het gelijknamige boek van Piper Kerman. Zij zat echt in de gevangenis en noemt haar periode in de cel nog altijd traumatisch.
Waargebeurd verhaal
Ruim twintig jaar geleden speelt het waargebeurde verhaal van de toen 24-jarige Kerman af. In 1993 smokkelt ze drugsgeld van Chicago naar Brussel voor haar vriendin Catherine Cleary Wolters, die Kerman in haar boek Nora noemt. Ondanks dat het transport slaagt besluit Piper het contact met Wolters te verbreken. De studente theaterwetenschappen gaat aan de slag bij een televisieproductiebedrijf en woont samen met haar vriend Larry. Er lijkt niets aan de hand tot in mei 1998 de politie voor de deur stond.
Traumatische tijd
Wolters had haar voormalige vriendin geslachtofferd toen het drugsnetwerk was opgerold. Zo moest Piper Kerman vijftien maanden de vrouwengevangenis van Danbury in. Het was een vernederende en traumatische tijd, dat komt in het boek ‘Oranje is het nieuwe Zwart’- zo heet de Nederlandse vertaling – al duidelijk naar voren in bijvoorbeeld de entree van het gevang. Ze wordt volledig gestript om te zien of ze niets naar binnen smokkelt. De Volkskrant sprak Kerman in 2014 uitgebreid.
Vriendschap cruciaal
“Toen ik erheen ging, was ik het bangst voor geweld. Het beeld van een Amerikaanse gevangenis is dat die vol zit met gevaarlijke mensen. Maar de meeste vrouwelijke gevangenen zijn niet gewelddadig.” De vriendschapsbanden uit de serie zijn namelijk zeer realistisch. “Zonder vrienden kun je bijna niet overleven als je opgesloten zit. Menselijk contact is essentieel. Die vriendschappen waren voor mij het allerbelangrijkste.” De eerste maanden keek ze rustig toe.
Werken als elektricien
Het zorgde ervoor dat ze op een slimme manier populair werd. “Ik begon te werken, als elektricien. Ik kon aan gereedschap komen. In gevangenissen heerst een enorme schaarste. Niks is zo gemakkelijk als het maken van klerenhaakjes, het repareren van een ventilator, of van een bed. Het klinkt simpel, maar in een gevangenis is het een big deal. Ik had de instelling: ik help iedereen die me wat vraagt.” Nog altijd heeft ze contact met medegevangenen. “Ze wonen verspreid over het land. Eentje sms’t vaak. Met sommigen bel ik. Anderen wonen in New York, daar drink ik weleens wat mee. Of ze komen naar een feestje.”
Orange is the New Black het boek
Van mensen uit die tijd krijgt ze goede respons op het boek én nu ook op de serie. “Er zit veel verschil tussen, ja. Maar ik vind het een goeie bewerking. Het boek is erg introspectief, veel van de worstelingen spelen zich af in mijn hoofd. Toen ik zat opgesloten, probeerde ik conflicten zoveel mogelijk te vermijden – het verstandigste wat je kunt doen. Terwijl: televisie heeft conflict nodig. Ik denk dat de serie zonder die hilarische scènes een stuk minder kijkers zou hebben.” Ook in het boek is humor verwerkt. “Beschrijvingen van Amerikaanse gevangenissen gaan meestal vooral in op de slechte omstandigheden daar, met goede redenen. Maar als je wilt laten doorvoelen dat daar echte mensen zitten, moet je ook hun grappige kanten laten zien. Het leven is nu eenmaal een mix van tragiek en humor”, zo besloot ze Kerman in De Volkskrant.
Tweede boek op komst
Het boek van Piper Kerman verscheen in 2010 en inmiddels is er ook een Nederlandse vertaling: Oranje is het Nieuwe Zwart, mijn jaar in een vrouwengevangenis. Het succes van met name de serie heeft ervoor gezorgd dat Catherine Cleary Wolters, in de serie Alex, ook heeft besloten haar verhaal te schrijven. In mei verscheen dan ook Out of Orange, A Memoir. Hiervan is vooralsnog alleen een Engelstalige versie beschikbaar. Het is helaas nog niet bekend of er een Nederlandse vertaling zal komen.
